أولا: المصادر باللغة العربية:
أولا : القرآن الکريم ــ جل من أنزله
ثانيا: الکتب المطبوعة:
- إتحاف الأعيان في تاريخ بعض علماء عمان: البطاشي: سيف بن حمود بن حامد، مکتبة المستشار الخاص لجلالة السلطان قابوس، سلطنة عمان، ط4، 2016م.
- الإيضاح في علوم البلاغة: القزويني، تحقيق: محمد عبد القادر الفاضلي، المکتبة العصرية، بيروت، (د.ط) 2013م.
- تاج العروس من جواهر القاموس: الزبيدي، محمّد بن محمّد بن عبد الرزّاق الحسيني، أبو الفيض، الملقّب بمرتضى، (المتوفى: 1205هـ)، مجموعة من المحققين، دار الهداية.
- جمهرة اللغة: ابن دريد، أبو بکر محمد بن الحسن بن دريد الأزدي (المتوفى: 321هـ)، المحقق: رمزي منير بعلبکي، دار العلم للملايين – بيروت، ط1، 1987م.
- تهذيب اللغة: الأزهري، محمد بن أحمد بن الهروي، أبو منصور(المتوفى: 370هـ)، المحقق: محمد عوض مرعب، دار إحياء التراث العربي – بيروت، ط1، 2001م.
- دراسات المقامات العمانية من ابن دريد إلى عبد الله الخليلي: خضير، ضياء، والعتوم، کامل، بيت الغشام، سلطنة عمان، ط3، 201م.
- رصف المباني في شرح حروف المعاني: المالقي، أحمد بن عبدالنور (ت. 702هـ)، تحقيق: أحمد محمد الخراط، دمشق، دار القلم، ط3، 2002م.
- الصحاح تاج اللغة وصحاح العربية: الجواهري، أبو نصر إسماعيل بن حماد الجوهري الفارابي (المتوفى: 393هـ)، دار الحديث، القاهرة، تحقيق: محمد محمد تامر، 2009م.
- شقائق النعمان في أسماء سموط عمان:الخصيبي، محمد بن عزيز، وزارة التراث القومي والثقافة، سلطنة عمان، ط3، 1994م.
- العين:الفراهيدي، أبو عبد الرحمن الخليل بن أحمد بن عمرو بن تميم الفراهيدي البصري (المتوفى: 170هـ)، المحقق: د مهدي المخزومي، د إبراهيم السامرائي، دار ومکتبة الهلال.
- قاموس الفصاحة العمانية: الجامعي، محمود بن حميد، دار إحياء التراث العربي، بيروت.
- کشف الغمة الجامع لأخبار الأمة: الأزکوي، سرحان بن سعيد، تحقيق: حسن النابورة، دار الباروني، (د.ط، ت).
- لسان العرب: ابن منظور، محمد بن مکرم بن على، أبو الفضل، جمال الدين ابن منظور الأنصاري (المتوفى: 711هـ)، دار ومکتبة الهلال، بيروت، ط. أخيرة، (د.ت).
- مجمع الأمثال: الميداني، أبو الفضل أحمد بن محمد بن إبراهيم الميداني النيسابوري (المتوفى: 518هـ)، تحقيق: محمد محيى الدين عبد الحميد، دار المعرفة - بيروت، لبنان.
- معجم الفقهاء والمتکلمين الإباضية (قسم المشرق) من القرن الأول الهجري إلى بداية القرن الخامس عشر الهجري السعدي، فهد بن علي بن هاشل، مکتبة الجيل الواعد، سلطنة عمان، ط1، 2007م.
- مغني اللبيب عن کتب الأعاريب: ابن هشام، تحقيق: الفاخوري، دار الجيل، بيروت، 1997م.
- مقامات الحريري المسمى بالمقامات الأدبية: الحريري، القاسم بن علي، دار إحياء التراث العربي، بيروت، ط3، (د.ت).
- مقامات بديع الزمان الهمذاني: الهمذاني، الانتشار العربي، بيروت، ط1، 2009م.
- ثالثا: الکتب المخطوطة:
- شرح المقامة الکلوية، مخطوط رقم "1853" وزارة التراث والثقافة، سلطنة عمان، من 22-83.
- المقامة الکلوية، مخطوط رقم "1853" وزارة التراث والثقافة، سلطنة عمان من 1-22.
المراجع:
- الأحاديث الطوال: أبو القاسم الطبراني، سليمان بن أحمد بن أيوب بن مطير اللخمي الشامي (المتوفى: 360هـ): المحقق: حمدي بن عبد المجيد السلفي، مکتبة الزهراء – الموصل، ط2، 1983م، رقم (20).
- البعد الحضاري للعقيدة الإباضية: الجعبيري، فرحات، مکتبة الاستقامة، سلطنة عمان، (د.ط)، 2004م.
- تاج العروس من جواهر القاموس: الزبيدي، محمّد بن محمّد بن عبد الرزّاق الحسيني، أبو الفيض، الملقّب بمرتضى، (المتوفى: 1205هـ)، مجموعة من المحققين، دار الهداية.
- الجامع الصحيح مسند الإمام الربيع بن حبيب: الفراهيدي، الربيع بن حبيب، ضبطه: محمد إدريس، مکتبة الاستقامة، سلطنة عمان، ط5، (د.ت)، رقم الحديث: (645).
- جمهرة الأمثال: العسکري، أبو هلال الحسن بن عبد الله بن سهل بن سعيد بن يحيى بن مهران العسکري (المتوفى: نحو 395هـ)، دار الفکر – بيروت.
- ديوان جرير: جرير، دار بيروت، بيروت، (د.ط)، 1986.
- ديوان الفرزدق: الفرزدق، ضبطه: علي فاعور، دار الکتب العلمية، بيروت، ط1، 1987.
- ديوان المتنبي: المتنبي، تعليق: يحيى شامي، دار الفکر العربي، بيروت، (د. ط)، 2008م.
- سنن الدارقطني: الدارقطني أبو الحسن علي بن عمر بن أحمد بن مهدي بن مسعود بن النعمان بن دينار البغدادي (المتوفى: 385هـ)، حققه: شعيب الأرنؤوط: حسن عبد المنعم شلبي، عبد اللطيف حرز الله، أحمد برهوم، مؤسسة الرسالة، بيروت – لبنان، ط1، 2004م.
- کليلة ودمنة: ابن المقفع، عبد الله، المطبعة الأميرية ببولاق - القاهرة، 1937، ط17، 1936.
- مسند الإمام أحمد بن حنبل: ابن حنبل، أبو عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد الشيباني (المتوفى: 241هـ)، المحقق: شعيب الأرنؤوط - عادل مرشد، وآخرون، الناشر: مؤسسة الرسالة، ط1، 1421 هـ - 2001 م.
- مشارق أنوار العقول: السالمي، عبد الله بن حميد، تعليق: سماحة الشيخ: أحمد بن حمد الخليلي، تحقيق: عبد المنعم العاني، مکتبة الاستقامة، سلطنة عمان، (د.ط)، 2000م.
ثانيا: المصادر باللغة اللاتينية:
- 'iithaf al'aeyan fi tarikh baed eulama' eaman: albatashi: sayf bin hamuwd bin hamid, maktabat almustashar alkhasi lijalalat alsultan qabus, saltanat eaman, ta4, 2016m.
- al'iidah fi eulum albalaghati: alqazwini, tahqiqu: muhamad eabd alqadir alfadili, almaktabat aleasriatu, bayrut, (du.ti) 2013m.
- taj alearus min jawahir alqamus: alzubaydii, mhmmd bin mhmmd bin eabd alrzzaq alhusayni, 'abu alfayda, almlqqb bimurtadaa, (almutawafia: 1205ha), majmueat min almuhaqiqina, dar alhidayati.
- jmharat allughati: abn dirid, 'abu bakr muhamad bin alhasan bin durayd al'azdii (almutawafaa: 321hi), almuhaqiqi: ramzi munir baelabaki, dar aleilm lilmalayin - bayrut, ta1, 1987m.
- tahadhib allughati: al'azhari, muhamad bin 'ahmad bin alhurawi, 'abu mansur(almutawafaa: 370hi), almuhaqaqi: muhamad eawad mureib, dar 'iihya' alturath alearabii - bayrut, ta1, 2001m.
- dirasat almaqamat aleumaniat min abn durayd 'iilaa eabd allah alkhalili: khudayr, dia', waleutuwm, kamil, bayt alghasham, saltanat eaman, ta3, 201m.
- rasaf almabani fi sharh huruf almaeani: almaliqi, 'ahmad bin eabdalnuwr (t. 702hi), tahqiqu: 'ahmad muhamad alkharati, dimashqa, dar alqalami, ta3, 2002m.
- alsihah taj allughat wasihah alearabiat: aljawahiri, 'abu nasr 'iismaeil bin hamaad aljawharii alfarabi (almutawafaa: 393hi), dar alhadithi, alqahirati, tahqiqu: muhamad muhamad tamir, 2009m.
- shaqayiq alnueman fi 'asma' sumut eaman:alkhasibi, muhamad bin eaziza, wizarat alturath alqawmii walthaqafati, saltanat eaman, ta3, 1994m.
- alein:alfarahidi, 'abu eabd alrahman alkhalil bin 'ahmad bin eamriw bin tamim alfarahidi albasari (almutawafaa: 170hi), almuhaqiqi: d mahdi almakhzumi, d 'iibrahim alsaamaraayiy, dar wamaktabat alhilal.
- qamus alfasahat aleumaniati: aljamiei, mahmud bin humida, dar 'iihya' alturath alearabii, bayrut.
- kashf alghumat aljamie li'akhbar al'umati: al'azkawi, sarhan bin saeid, tahqiqa: hasan alnaaburt, dar albaruni, (du.ta, t).
- lisan alearabi: aibn manzuri, muhamad bin makram bin ealaa،'abu alfadali, jamal aldiyn abn manzur al'ansarii (almutawafaa: 711hi), dar wamaktabat alhilali, bayrut, ta. 'akhiratun, (da.t).
- majmae al'amthiali: almaydani, 'abu alfadl 'ahmad bin muhamad bin 'iibrahim almaydani alniysaburii (almutawafaa: 518hi), tahqiqu: muhamad mahyaa aldiyn eabd alhamidi, dar almaerifat
- bayrut, lubnan. - muejam alfuqaha' walmutakalimin al'iibadia (qism almashraqa) min alqarn al'awal alhijrii 'iilaa bidayat alqarn alkhamis eashar alhijrii alsaedi, fahd bin ealii bin hashila, maktabat aljil alwaeidi, saltanat eaman, ta1, 2007m.
- mighni allabib ean kutub al'aearib: abn hishami, tahqiqu: alfakhuri, dar aljili, birut, 1997m.
- maqamat alhariri almusamaa bialmaqamat al'adabiati: alhariri, alqasim bin ealay, dar 'iihya' alturath alearabia, bayrut, ta3, (di.t).
- maqamat badie alzaman alhamadhanii: alhamadhanii, aliantishar alearabii, bayrut, ta1, 2009m. - thaltha: alkutub almakhtutati:
- sharh almuqamat alkulawiati, makhtut raqm "1853" wazarat alturath walthaqafati, saltanat eaman, min 22-83.
- almuqamat alkulawiati, makhtut raqm "1853" wazarat alturath walthaqafati, saltanat euman min 1-22. almarajie:
- al'ahadith altiwali: 'abu alqasim altabarani, sulayman bin 'ahmad bin 'ayuwb bin mutayr allakhmi alshaamii (almutawafaa: 360hi): almuhaqiqi: hamdi bin eabd almajid alsalafi, maktabat alzahra'
- almusil, ta2, 1983m, raqm (20).
- albued alhadariu lileaqidat al'iibadiati: aljaebiri, farahata, maktabat aliastiqamati, saltanat eaman, (du.ta), 2004m.
- taj alearus min jawahir alqamus: alzubaydii, mhmmd bin mhmmd bin eabd alrzzaq alhusayni, 'abu alfayda, almlqqb bimurtadaa, (almutawafia: 1205ha), majmueat min almuhaqiqina, dar alhidayati.
- aljamie alsahih musnad al'iimam alrabie bin habib: alfarahidi, alrabie bin habib, dabtahu: muhamad 'iidris, maktabat aliaistiqamati, saltanat eaman, ta5, (da.t), raqm alhadithi: (645).
- jamharat al'amthiali: aleaskarii, 'abu hilal alhasan bin eabd allah bin sahl bin saeid bin yahyaa bin mihran aleaskarii (almutawafaa: nahw 395hi), dar alfikr
- bayrut. - diwan jirir: jirir, dar bayrut, bayrut, (du.ta), 1986. - diwan alfirizdaqi: alfirzudaq, dabtahu: eali faeur, dar alkutub aleilmiati, bayrut, ta1, 1987.
- diwan almutanabi: almutanabi, taeliqu: yahyaa shami, dar alfikr alearabii, bayrut, (d. ta), 2008m.
- snan aldaariqatani: aldaariqutaniu 'abu alhasan eali bin eumar bin 'ahmad bin mahdi bin maseud bin alnueman bin dinar albaghdadi (almutawafaa: 385h), haqaqahu: shueayb al'arnawuwta: hasan eabd almuneim shalabi, eabd allatif haraz allah, 'ahmad barhum, muasasat alrisalati, bayrut
- lubnan, ta1, 2004m. - klilat wadimnata: aibn almuqfaea, eabd allah, almatbaeat al'amiriat bibulaq - alqahirati, 1937, ta17, 1936.
- msnid al'iimam 'ahmad bin hanbal: abn hunbul, 'abu eabd allh 'ahmad bin muhamad bin hanbal bin hilal bin 'asad alshaybani (almutawafaa: 241hi), almuhaqiqi: shueayb al'arnawuwt
- eadil murshidi, wakhrun, alnaashir: muasasat alrisalati, ta1, 1421 hi - 2001 mi.
- mashariq 'anwar aleuquli: alsaalmi, eabd allah bin humayd, taeliqu: samahat alshaykha: 'ahmad bin hamd alkhalili, tahqiqu: eabd almuneim aleani, maktabat alaistiqamati, saltanat eaman, (du.ta), 2000m.