مجمـوعـات الوثائـق الخاصـة بسعـد باشـا زغلـول وأم المصريين المحفوظـة بمتحـف بيـت الأمة دراسـة أرشيفيـة دبلوماتيـة إعداد/ د/ نهـال يوسـف حمـدي فتـح الله أستاذ الوثائق المساعد، قسم الوثائق والمکتبات و المعلومات، کلية الدراسات الإنسانية، جامعة الأزهر، القاهرة. البريد ا

نوع المستند : المقالة الأصلية

المستخلص

المستخلص
    مصر بتاريخها العريق مصدر لا ينضب بالأحداث؛  بما تمتلکه من آثار ووثائق تمتد لحضارة أکثر من سبعة آلاف عام؛  والتي لازلنا حتى الآن نکتشفها ونحاول الوصول لمناحيها.  يمثل "بيت الأمة" رمزًا للوطنية والتلاحم الشعبي لمواجهة الاحتلال الإنجليزي ؛ والتعبير عن رغبة الأمةين في الحصول على الاستقلال والحرية وفقا للرؤية الوفدية للوطن.  ومن هذا المنطلق جاءت أهمية دراسة المقتنيات الأرشيفية المحفوظة بمتحف بيت الأمة لإلقاء الضوء عليها ولتوثيقها. وقد اتبع في الدراسة منهجان هما: منهج دراسة الحالة، والمنهج التاريخي تحليلا وترکيبا.  ونظرا لتنوع المقتنيات الأرشيفية موضوع الدراسة تم تصنيفها تصنيفا موضوعيا إلى أربعة أصناف هي: مجلدات المذکرات القانونية،  مجلدات تجديد الثقة بسعد زغلول(توکيلات 1921م)، وثائق شخصية متنوعة، مطبوعات متنوعة. يلى التصنيف إعداد دراستين؛  أرشيفية ودبلوماتية لکل صنف على حدة. وانتهت الدراسة إلى حصر دقيق للمقتنيات الأرشيفية،  وإعداد بطاقات وصف متعدد المستوى ؛ هذا فيما يخص الدراسة الأرشيفية؛ أما الدراسة الدبلوماتية فتناولت الخصائص الخارجية والداخلية للمقتنيات الأرشيفية موضوع الدراسة.  بالإضافة إلى ملحق لنماذج من الوثائق المصورة من المذکرات القانونية والتوکيلات والوثائق الخاصة.
Abstract: 
Its long history is an inexhaustible source of events; with monuments and documents covering more than 7000 years of civilization; We are still discovering it and trying to get around it.  The "House of the Nation" is a symbol of patriotism and people's cohesion to counter the English occupation; About the Egyptians' desire for independence and freedom in accordance with the Wadi vision of the country.  It was in this spirit that the importance of studying archival holdings preserved at the House of the Nation Museum was to shed light on them and to document them.  The study followed three approaches:  survey, case study and historical analysis and composition.  Owing to the diversity of archival holdings under study, four items were thematically classified:  regeneration volumes with Sa 'ad Zaghloul (1921 power of attorney), volumes of legal notes, miscellaneous private documents, miscellaneous publications.  The classification was followed by an archival and topical study of each category.  The study concluded with an accurate inventory of archival holdings and the preparation of multi-level description cards; For archival study; The diplomatic study dealt with the external and internal characteristics of the archival holdings under study.

الكلمات الرئيسية


أولا: المراجع باللغة العربية:
1 - مجلدات المذکرات القناياتي. 2. مجالدات التجديد والولاء ليزيد زغلولو (توکيلات 1921ma). 3. مجموعة الوثيق الخصات بيسد زغلول وورمت. 4. مجموعة مطابع المتنويون. المرجعي العربياتو: 1. أمل کامل بيومي السبيکي: الحرکات النسائيّة في مصر وما بين الثوراتين 1919 ، 1952 ، القاهرتي: مطبعي الحياة المصريّات للکتابي ، 1986 م. 2. أماني محمد عيد العزيزة: المعيير الدولي للوصف العرشيفي دراسات ، نزارية واتبيقية ، ط 1 ، القاهره: دار الفکر العربي ، 2016 م. 3. بشر زهداء: المطحفي ، ط 1 ، دمشق: منشورات وزارات الثقافتي ، 1988 م ، متعة على الرابط www. الاربيماج. کوم 4. حمدي أبو جيل: القاهره شعاري وحکاياتون ، تا 3 ، القاهرتي: الحياة المسريات للکتابي ، 2012 م. 5. دافيد لانديز: بانوک وابشواتون ، ترجماتا: عيد عبد العظيم أنيس ، متعة على الرابط www. کوتوبارابيا. کوم 6. زين العابدين شمس الدين نجمة: الجمعية الوطنية المصرية للصناعات 1883 م (جمعية الأنتقامي) ، القاهره: مرکز واثق وطارخ مصر الميسر ، دار الکتب المصريتي ، 1987 م. 7. طريق البشرى: سعيد زغلول مفيد عليستيمار دراساتان في المفوضيات المصرية ، القاهره: الحياة المصرية للتعميمات للکتاب 1977 م. 8. عيد الرحمن الرافعي: ثورات سيني 1919 طارق القومي من سنات 1914 م إيلا صنعت 1921 م ، ط 2 ، ج 1 ، القاهرتي: کتاب النهضة المصريتي ، (ت. ر). 9- عيد العزيز الدعالي: کتابات الکتابات العربيات ، ت 3 ، القاهره: مکتبة الخنجي ، 1996 م. 10- عيد العظيم رمضان: ثورات 1919 فا داو مذکيرات سعيد زغلول ، ط 1 ، القاهرتي: الحياة الميسريات للکتابي ، 2003 م. 11- طارق البشرى: سعيد زغلول مفيد عليستيمار دراساتان في المفوضيات المصرية ، ط 1 ، القاهرتي: الحياة المصرية التعمات ، 1977 م. 12 ---------------: شخصيات تاريخيون ط 1 ، القاهره: دار الشروق ، 2010 م. 13- محمد إبراهيم الجزيرة: أثر الزعيم سعيد زغلول أحد ووزارات الشعبي ، ط 1 ، ج 1 ، القاهره: مطبعة دار الکتب المصريتي ، 1927 م. 14- محمود الخفيفي: فاصل فاعلاء طارق الثورات العرابيتي ، القاهرتي: مواساة هندية للإليم والثقة ، 2012 م. 15- مواساة الأهرامي: خمسون إيمان لعلاء ثورات 1919 ، مرکز الواثيق والبوحوث ، طارق المعاصر ، 1969 م. matbueat hukumiatun: 1. وزارة الثقافاتي: دليل متحف بيت العمتي ، قطعة الفنون التشکيلياتي ، العيدرات المرکزية للخدمات الخاصة بالفنيات للمصابيح والموريدي.
ثانيا: المراجع باللغة اللاتينية:
almajmueat al'arshifiat almahfuzat bimathaf bayt al'umat ; walati ealaa alnahw altaali:
 1. mujaladat almudhakirat alqanuniati.
2. mijaladat tajdid althiqat walwala' lisaed zighlulu(tukilat 1921ma).
 3. majmueat alwathayiq alkhasat bisaed zaghlul wahurmat.
 4. majmueat matbueat mutanawieatun.
almarajie alearabiatu:
1. amal kamil biumi alsabiki: alharakat alnisayiyat faa misr ma bayn althawratayn 1919, 1952, alqahirati: matabie alhayyat almisriat aleamat lilkitabi, 1986m.
2. 'amani muhamad eabdialeaziza: almaeayir aldawliat lilwasf al'arshifii dirasat nazariat watatbiqiatu, ta1, alqahirata: dar alfikr alearbaa, 2016m.
3. bshir zahdaa: almatahifi, ta1, dimashqa: manshurat wizarat althaqafati, 1988m, mutah ealaa alraabit www. alarabimag. com
4. hamdi 'abu jilil: alqahirat shawarie wahikayatun, ta3, alqahirati: alhayyat almisriat aleamat lilkitabi, 2012m.
5. dafidis landiz: banuk wabashwatun, tarjamata: eabd aleazim 'anis, mutah ealaa alraabit www. kotobarabia. com
6. zin aleabidin shams aldiyn najma: aljameiat alwataniat almisriat sanatan 1883m (jameiat alaintiqami), alqahirat: markaz wathayiq watarikh misr almueasiru, dar alkutub almisriati, 1987m.
7. tariq albushraa: saed zaghlul mufawid alaistiemar dirasatan faa almufawadat almisriat albiritaniat ta1, alqahirat: alhayyat almisriat altaamat lilkitab 1977m.
8. eabd alrahman alraafieii: thawrat sinih 1919 tarikh misr alqawmii min sanat 1914m 'iilaa sanat 1921m, ta2, ja1, alqahirati: maktabat alnahdat almisriati, (d. t).
9- eabd aleaziz aldaali: alkhataatat alkitabat alearabiatu, t 3, alqahiratu: maktabat alkhanji, 1996m.
10-eabd aleazim ramadan: thawrat 1919 faa daw' mudhakirat saed zighlul, ta1, alqahirati: alhayyat almisriat aleamat lilkitabi, 2003m.
11- tariq albushraa: saed zaghlul mufawid alaistiemar dirasatan faa almufawadat almisriat albiritaniati, ta1, alqahirati: alhayyat almisriat altaamat likitab 1977m.
 12---------------: shakhsiaat tarikhiatun, ta1, alqahirata: dar alshuruq, 2010m.
13- muhamad 'iibrahim aljaziraa: athar alzaeim saed zaghlul eahd wizarat alshaebi, ta1, ja1, alqahirat : matbaeat dar alkutub almisriati, 1927m.
14- mahmud alkhafifi: fasal faa tarikh althawrat aleurabiati, alqahirati: muasasat hindawaa liltaelim walthaqafati, 2012m.
15- muasasat al'ahrami: khamswun eaman ealaa thawrat 1919, markaz alwathayiq walbuhuth altaarikhiat limisr almueasirati, 1969m.
matbueat hukumiatun:
1.      wizarat althaqafati: dalil mathaf bayt al'umati, qitae alfunun altashkiliati, al'iidarat almarkaziat lilkhadamat alfaniyat lilmatahif walmuearidi.